Η εξάπλωση της πόλης των Αθηνών με φωτιά και τσεκούρι

Πριν από πολλά χρόνια, δεκαετίες '50-'60, όταν το γνωστό Γραφείο Δοξιάδη* ήταν σε πλήρη δράση, μεταξύ άλλων εκθέσεων υπήρχε η έκθεση περί ανάπτυξης και εξάπλωσης της πόλης των Αθηνών και επισημαίνονταν διάφορα (προτάσεις για Υποδομές, Νόμους, Γενικό Οικοδομικό Κανονισμο (Γ.Ο.Κ.), κλπ, που έπρεπε να λάβει υπόψη η πολιτεία ώστε η εξάπλωση της Αθήνας να γίνει με ομαλό τρόπο. Τίποτε από αυτά δεν ελήφθη υπόψη, η εξάπλωση εξακολουθεί να γίνεται άναρχα, ερήμην της πολιτείας, οι προτάσεις για υποδομές, νομοθεσίες, ρυθμίσεις, κλπ, μείναν στα συρτάρια του Γραφείου Δοξιάδη και -νομίζω ότι- πετάχτηκαν όταν αυτό διαλύθηκε. Μπορεί όμως τα σημαντικά έγγραφα και μελέτες να τα πήρε κάποιος από τους εργαζόμενους, δεν γνωρίζω.

Το ζουμί είναι ότι θυμάμαι μερικά (λίγα, γιατί ήμουν μικρή και απονήρευτη τότε) και, μεταξύ αυτών, είναι το ότι η φύση της πόλης είναι να αναπτύσσεται γραμμικά, κατά μήκος των οδών. Πρώτο παράδειγμα η ένωση του Χαλανδρίου με την Αθήνα, μετά την οικιστική ανάπτυξη κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας. Σήμερα, δεν διανοείται εύκολα κάποιος ότι το Χαλάνδρι ήταν ένα χωριό αποκομμένο από την πόλη και για να πάει κάποιος εκεί περνούσε από ήρεμα χωράφια και ότι το Νέο Ψυχικό ήταν βοσκότοπος, αν και είχε αναπτυχθεί το Ψυχικό (τώρα "Παλιό Ψυχικό") ως τόπος κατοικίας πλουσίων. Αλλο παράδειγμα η ένωση των μακρινών Δήμων Αμαρουσίου και Κηφισιάς (ήταν κοινότητες παλιά, χωριά, όπως το Χαλάνδρι) με την Πρωτεύουσα.

Η πολεοδομική χάραξη της πόλης είναι γραμμική, οι δρόμοι ξεκινούν από το κέντρο και οδηγούν ακτινωτά προς τη περιφέρεια. Η Κατεχάκη χαράχτηκε στο πλαίσιο δημιουργίας κάποιου περιφερειακού δρόμου, περισσότερο τυπικά παρά ουσιαστικά. Ενα έργο "μισό" που πάει και φρακάρει στη μεσογείων, οικονομικό όμως γιατί δεν στοίχησε και πολύ, χώρια που άνοιξε απαιτήσεις για άλλο δρόμο -τον περιφερειακό Υμηττού_και_βλέπουμε.

Είναι γνωστός ο κοντόφθαλμος πολιτικός σχεδιασμός στην Ελλάδα, που δεν σταματά στη χάραξη δρόμων μονάχα αλλά επεκτείνεται σε όλες τις πράξεις της πολιτείας. Καμμιά κυβέρνηση ίσαμε τώρα δεν αντιμετώπισε γενικά, ως σύνολο, την πόλη των Αθηνών -πόσο μάλλον ολόκληρη τη χώρα! Υπάρχει μποτιλιάρισμα; Αϊντε να φτιάξουμε ένα δρόμο ακόμα και βλέπουμε. Λογαριάζουμε το κόστος, μέσα σε αυτό και οι μίζες και τα λάδια, και προχωράμε. Μόλις ξαναφρακάρουμε, άϊντε πάλι ένας Δημόσιο Εργο -δημόσιο με την "άλλη" έννοια φυσικά.

-->> Το Γραφείο Δοξιάδη είχε δώσει την επαναστατική και ριζοσπαστική (ακόμα και για σήμερα) λύση για την αποκέντρωση με τη μεταφορά του Διοικητικού Κέντρου κάπου κοντά στη Θήβα. Σήμερα ακόμα, μετά από 50 χρόνια και βάλε, μιλάμε για αποκέντρωση ενώ πληρώνουμε υπέρογκα ενοίκια για τη στέγαση των Υπηρεσιών και των Υπουργείων στο πανάκριβο κέντρο της Αθήνας. Ολα μια ανάσα από το Κοινοβούλιο. Τι να περιμένει κανείς από ένα λαό τεμπελχανά;

-->> Είχαμε ευκαιρίες με την ένταξή μας στην Ε.Ε. να γίνουμε πραγματικοί ευρωπαίοι πολίτες και όχι "γιαλαντζί" και αυτό που καταφέραμε είναι να αφήσουμε να πάνε χαμένα τα διάφορα "πακέτα" χρηματοδοτήσεων (δεν τα απορροφήσαμε λόγω χειμερίας νάρκης ή/και θερινής ραστώνης, πάντα βρίσκουμε δικαιολογίες) και ούτε το Εθνικό Κτηματολόγιο να μη μπορούμε να ολοκληρώσουμε -"φάγανε, φάγανε, φάγανε"- άσε το δασολόγιο που έμεινε όνειρο.

Η περιφερειακή οδός Κατεχάκη άργησε λίγο να γεμίσει οικοδομήματα, λόγω της άμεσης γειτονίας της με τον Υμηττό. Οταν γινόταν η διάνοιξη του δρόμου αυτού, το κράτος είχε δώσει αποζημιώσεις σε ιδιοκτήτες γης που είχαν παρουσιαστεί και απορούσα πώς συμβαίνει να υπάρχουν ιδιοκτησίες εκεί πάνω στο βουνό, σε μέρος άγονο, στα κατσάβραχα. Φαίνεται ότι πλησιάζει η ώρα να οικοδομηθεί κατά το μήκος του και ο δρόμος αυτός. Οπως συνέβη με τη Λεωφόρο Σπάτων, όπως στο Λαγονήσι, όπως δειλά δειλά στο Λαύριο, κλπ κλπ. Το "φιλέτο" της Κατεχάκη δεν είναι δυνατό να μένει εκτός εκμετάλλευσης για πολύ ακόμα. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι τεράστια και οι Δήμοι που περιέχουν τμήματά της δεν είναι άγιοι, χρήματα θα παίρνουν από νέους δημότες, ας είμαστε προσγειωμένοι, άσχετα αν βγαίνουν στα τηλεοπτικά παράθυρα και ωρύονται. Τόσα χρόνια, ο καθένας θα μπορούσε να αποκτήσει "στα χαρτιά" και με δικαστική απόφαση (κάπου γράφτηκε σε προηγούμενο θέμα ο ακριβής τρόπος) κομμάτια γης, οπότε, θα δούμε σύντομα να ξεφυτρώνουν κτίρια κατοικιών υψηλής εμπορικής αξίας (θέα, καθαρός αέρας, κλπ), καταστήματα, εμπορικά κέντρα, νοσηλευτικές μονάδες (γι αυτές έχω μια βεβαιότητα), ίσως και ξενοδοχεία.

Αργησε να ξυπνήσει ο αθηναίος πολίτης, ο έλληνας πολίτης γενικότερα. Ξύπνησε ξαφνικά και άγαρμπα με την περίπτωση "αφανισμός Πάρνηθας" και οι κινήσεις των εμπρηστών γίνονται πια καταιγιστικά, πριν ξυπνήσουμε όλοι εντελώς, όσο ακόμα χασμουριόμαστε. Η εκτίμησή μου είναι ότι θα δούμε και άλλες φωτιές, θα δούμε σκαπτικά μηχανήματα, όλα αυτά πριν τις εκλογές ώστε να νομιμοποιηθούν από την επόμενη κυβέρνηση. Για το λόγο αυτό συνηθίζεται (για πόσο ακόμα???) να μπαίνουν φωτιές πριν τις εκλογές. Για να νομιμοποιούνται οι αυθαιρεσίες. Οσο η ιδιοκτησία θα (εξακολουθεί να) είναι ιερό αγαθό υπεράνω κάθε άλλου κοινωνικού αγαθού (π.χ. υγείας, κλπ) το φαινόμενο του άκρατου πλουτισμού σε βάρος του κοινωνικού συνόλου θα ανθίζει. Δυστυχώς.

_______________________
ΣΗΜ.1. * το Γραφείο Δοξιάδη σχεδίασε και υλοποίησε ένα σωρό πόλεις σε διεθνές επίπεδο, αλλά "ουδείς προφήτης στον τόπο του", καθώς λέει η παροιμία -εκτός ίσως από το γνωστό Λιάκουρα και τους συν αυτώ.
ΣΗΜ.2. Το πρόβλημα (γνώμη μου) δεν είναι οι φωτιές που καίνε τα δάση, αλλά τα συγχωροχάρτια που δίνονται μετά, φυσικά με όλες τις νόμιμες (ή νομότυπες) διαδικασίες.
ΣΗΜ.3. Ο απλός πολίτης τι μπορεί να κάνει; Να απαιτήσει (και να ελέγχει) τη χρηστή χρήση των φόρων που πληρώνει στο κράτος, στο Δήμο, κλπ υπηρεσίες.
ΣΗΜ.4. Καιρός να σκεφτούμε κάτι και όχι εν... θερμώ! αρκετά πια με το ρήμα "καίγομαι", ψυχρά πρέπει να το δούμε το πράγμα και νομίζω ότι βοήθησα λιγουλάκι προς αυτή τη κατεύθυνση.